“Bewaak je je grens of bewaak je je angst?”

whatsapp-image-2016-12-05-at-20-40-00 We hadden gisteren een beleidsdag met Revief. Behalve veel vergaderen & spijkers met koppen, betekende het ook samen potluck lunchen en veel gezelligheid. Het was een fijn en zinvol samenzijn.

In de ochtend begonnen we met een workshop Aikido, Communicatie & Ontspanning. Om eerlijk te zijn zorgde dit vooraf juist voor wat extra spanning bij mij. De workshopgever was namelijk een van mijn eigen Aikidoleraren, mijn hoofdsensei, die naast Aikidolessen ook nog communicatietrainingen geeft.
Hoewel de meesten in mijn Aikido-school weten dat ik met slachtoffers werk, heb ik niemand verteld over mijn eigen slachtofferschap. Niet omdat ik dat niet durf, maar omdat ik dat niet wil. Aikido betekent voor mij, naast veel andere dingen, het overwinnen van dingen die ik eng vind. Soms is het makkelijker om dingen te overwinnen in een normale setting, waarin er geen goed excuus is om dingen niet te doen. Mijn ervaring is dat veel mensen, hoewel goed bedoeld, vaak extra mild en faciliterend zijn als ze weten dat je zoiets traumatisch hebt meegemaakt. Dat is fijn, mooi en soms ook nodig, maar tegelijkertijd betekent het ook dat angst dat toch al (onnodig) veel ruimte inneemt, nog wat extra ruimte krijgt van de ander. Dat maakt het lastiger om bang te zijn en toch te doen.

Aikido is iets van mij. Het is een veilige activiteit, in een veilige ruimte met veilige mensen; de perfecte oefensituatie. In de dojo kan ik mezelf en mijn lijf vaak heel goed voelen. Er is veel nabijheid en lichamelijkheid. Ik kan er spelen en proberen. We werken aan ontspanning wat me helpt om niet alleen met mijn hoofd te bepalen, maar mijn lijf meer te betrekken en mijn grenzen goed te voelen. Juist in Aikido is het heel belangrijk dat ik zelf kan bepalen.

Juist daarom heb ik niets verteld. Ik wil niet dat iemand tegen me zegt, wanneer hij ziet dat ik gespannen ben: “Je hoeft dit niet te doen”, omdat hij weet dat mijn spanning misschien te maken heeft met mijn traumatische ervaringen. Daarmee gaat iemand aan de kant van mijn angst staan. Dat helpt niet. Het is een wankel evenwicht en het vraagt ook in een veilige situatie veel wilskracht om dingen te doen die eng zijn. Het is heel belangrijk voor mij om zelf mijn beslissingen te kunnen maken, ook als het achteraf gezien niet de juiste blijken te zijn. Daar leer ik van. Ik ga er niet dood aan. Er is in het nu geen enkel echt groot gevaar meer. En ook dat is een les die ik probeer te conditioneren. Bovendien is het zo heerlijk dat dingen normaal zijn, zonder dat ze geproblematiseerd worden. Ik vind dat ik iets normaals verdien. Iets fijns. Iets waar ik van geniet.

Spannend dus; Als Revief Sensei zou uitnodigen als workshopgever was de kans aanwezig dat een en ander toch bij elkaar zou komen.

-En dat was ook zo natuurlijk:
Ik heb na de workshop met Sensei gesproken die toch wel het een en ander geconcludeerd had, maar hij liet het initiatief om er over te vertellen in onze aikido-groep volledig bij mij. Een fijne reactie. En de rest zie ik wel. Het is wat het is.

De workshop zelf was fijn en ook heel waardevol voor onze organisatie. Het ging er vooral om onze aandacht te verplaatsen van ons hoofd naar de buik; het centrum. Het bleek (en dit ken ik ook uit mijn Aikido) dat als je aandacht bij je centrum is en je ontspannen bent je veel krachtiger kunt zijn.

Ik heb veel dingen gehoord die passen bij mijn eigen kernopvattingen over zelfverdediging en weerbaarheid en over het leven.

Wat ik heel mooi vond bijvoorbeeld was een duwoefening waarbij je minder makkelijk omgeduwd kon worden als je aandacht bij je centrum was, dan wanneer die bij je hoofd was. Sensei zei vervolgens: “Er is natuurlijk een limiet. Je kunt niet oneindig volhouden. Als iemand sterker is en langer duwt, komt het punt waarop je toch om zult vallen. Je kunt dan kiezen om een stap terug te doen en weer stevig te staan in plaats van te wachten op het moment dat je achterover valt”.
Dit is heel belangrijk. Je bent niet onkwetsbaar. Stevig zijn is niet hetzelfde als onkwetsbaar zijn. Er kunnen dingen gebeuren die je omver blazen, dat hoort bij het leven, maar je kunt dan nog kiezen hoe je daarmee om gaat; wacht je tot het moment dat je valt of doe je zelf een stap terug en herpak je je? Het is niet erg om te besluiten om een stap terug te doen als je dit doet omdat jij het wilt. Het is erger om om te vallen zonder dat je dat wilt.

Een ander waardevol concept was de polsgreep; het aangrijppunt; het probleem. Als iemand je pols pakt (je een probleem geeft) kun je je daartegen gaan verzetten en je aandacht volledig op het probleem richten, maar dat kost veel energie (en de ander anticipeert daar waarschijnlijk op). Je kunt echter ook kiezen om te kijken naar welke mogelijkheden je nog meer hebt (Sensei maakte toen een elleboogbeweging waardoor de balans verstoord werd en de polsklem werd opgeheven).

Ook belangrijk vond ik het verschil tussen accepteren en berusten. Berusten is het laten gebeuren en jezelf de regie ontnemen iets te doen. Accepteren is feitelijk aanvaarden dat iets er is, waardoor je energie overhoudt om te reageren op het probleem. “Het is wat het is (ongeacht hoe dat voor me is en of ik ermee instem) en ik handel”.

Er is nog meer om over te schrijven en mezelf kennende ga ik dat vast nog wel doen, maar voor nu hoop ik dat jullie stil willen staan bij deze drie dingen:

Stevig zijn is niet hetzelfde als onkwetsbaar zijn. Het is niet erg om te kiezen een stap terug te doen.

Focus niet op het probleem, maar focus op je mogelijkheden.

Accepteer feitelijk dat een probleem er is, ongeacht wat je ervan vindt en handel.

Ik heb gisteren een fijne, waardevolle dag gehad. Daar wil ik me op focussen. Sensei weet nu dat ik een slachtoffer ben van seksueel kindermisbruik. Dat vond ik een probleem en dat vind ik nog steeds. Daar kan ik me in vastbijten, maar ik heb besloten om dat niet te doen. Misschien betekent dit wel extra oefenmogelijkheden in het aangeven wat ik wel en niet wil. (“Niet teveel zachtheid! Wel aanmoediging” o.i.d.). En misschien, heel misschien is het wel goed dat ik bij Aikido waar ik me zo fijn en veilig voel en waar ik met zoveel plezier naartoe ga, 100% mezelf kan zijn (ook met mijn slachtofferschap). Misschien verwarde ik stevigheid nog wel teveel met onkwetsbaarheid.

Ik denk dat ik ook in het proces van mijn grenzen bewaken in plaats van mijn angst, niet over het hoofd moet zien dat ook dat eng is en ingewikkeld en dat ik ook die angst niet hoef te bewaken, maar los mag laten en mag vertrouwen dat ik kan (leren) begrenzen.
Ontspanning brengt tenslotte meer dan krampachtigheid.